Wireless Leiden

 

 

Kookboek Nodebouw

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Creative Commons Licentie, zie http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

 

    Naam : Kookboek Nodebouw

    Versie : 2.5.9

    Datum : 21-10-2015

    Eigenaar : Stichting Wireless Leiden

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Versiebeheer

 

V1.0  Auteur: Richard van Mansom

V2.5.9  Auteur: Huub Schuurmans

 

Inhoudsopgave

Inleiding        5

1. Algemene voorbereidingen        7

1.1 Database en Foto-album        7

1.2 Documentatie        7

1.3 Voorwaarden voor de start:        8

1.4 Gebruikersovereenkomst        8

2. Voorbereiding locatie-verkenning        9

2.1 Huiswerk maken        9

2.2 Benodigd materiaal        9

2.3 Vooroverleg met beheerder        9

3. Uitvoering locatie-verkenning        10

3.1 Veiligheid        10

3.2 Waar kijken we naar        10

3.3 De plaatsing van de nodekast en antenne-opstelling        10

4. Vastleggen locatie-verkenning        12

4.1 Opslag van bestanden en foto's        12

4.2 Configuratie "wleiden.yaml"        12

4.3 Het bouwvoorstel        12

5. Voorbereiding Nodebouw        13

5.1 Bouwplan, Veiligheidsplan        13

5.2 Gedetailleerde node-configuratie (instellingen)        13

5.3 CompactFlash kaartje met software configuratie        13

5.4 Nodekast (Hardware)        14

5.5 Nanostations        14

5.6 Mast-opstelling        15

5.7 Bouworganisatie        15

6. Uitvoering nodebouw        16

6.1 Veiligheid        16

6.2 Werkzaamheden        16

Enkele tips        16

Foto’s        16

Testen op locatie        17

7. Afronding en vastleggen nodedocumentatie        18

8. Woordenboek        19

9. Tips en trucs        20

Ethernet-stekkertjes        20

N connector voor antennekabel        21

Toegang via de seriële poort op het node-moederbordje        21

Windbelasting        21

Installeren python op Mac        22

Bijlage A: Veiligheidsplan        23

Bijlage B: Materiaallijst        27

Bijlage C: Gereedschap        28

Bijlage D: wleiden.yaml (voorbeeld Leeuwenhorst)        29

Bijlage E. Configuratieschermen NanoBeam voorbeeld        32

Bijlage F . Aansluiten op bliksembeveiliging        39

Inleiding

Binnen de Stichting Wireless Leiden worden met regelmaat nieuwe nodes (netwerkknooppunten geplaatst. Dit zijn embedded pc’s met 'independent radio interfaces' voor de interlinks en één of meer 'access points'. Interlinks zijn draadloze verbindingen met andere, nabije netwerkknooppunten. De accesspoints bieden toegang tot het netwerk voor gebruikers in het gebied rondom de node. De nodes vormen een 'multi-radio mesh', dat wil zeggen dat er aparte radiokanalen worden gebruikt voor de gebruikerstoegang en voor de verschillende verbindingen tussen de nodes. Een algemene beschrijving van het netwerk van WirelessLeiden is te vinden op de website: http://www.wirelessleiden.nl/handboek/stad

 

Dit document beschrijft de stappen die gezet moeten worden om een node succesvol te bouwen en te plaatsen. Versie 1 van dit document was nog gebaseerd op nodes met pc's, wifi-insteekkaarten en antennes verbonden door middel van coax-kabels met de wifi-insteekkaarten. Dit concept is volledig achterhaald door de beschikbaarheid van kant-en-klare 'antennekastjes'. Nodes worden nu modulair opgebouwd en gestreefd wordt naar zoveel mogelijk standaardisering van hardware en software.

 

Als inleiding wordt aanbevolen enkele youtube video's te bekijken over de bouw van nodes:

 

NodeRijneke (Zoeterwoude): http://www.youtube.com/watch?v=H107wy2FWq0

NodeJuffermans (Warmond): http://www.youtube.com/watch?v=tM02YdAuaJ4

NodeStJan (Zoeterwoude): http://www.youtube.com/watch?v=wBZRJecTMiI

NodeMeerburgkerk (Zoeterwoude): http://youtu.be/unsGXISBiZQ

 

Foto's van (onder andere) het bouwen van nodes zijn ook te vinden op internet:

http://www.wirelessleiden.nl/album/

 

 

Afbeelding 1. Nodekast: een “embedded” pc in een waterdichte kunststof kast, hierop worden de interlink-kastjes en toegangsantennes aangesloten (uitvoering met switch en dc/dc convertor).

1. Algemene voorbereidingen

De documentatie van een node wordt vastgelegd in een database. Wireless Leiden gebruikt hiervoor de 'Apache subversion' software, kortweg svn, een open source database-systeem met versiecontrole (zie http://subversion.apache.org/ en http://wiki.wirelessleiden.nl/Subversion).

Installeer svn op de eigen pc en zorg voor een vrijwilligersnaam en toegangscode. Voor Windows-gebruikers is er tortoisesvn: http://tortoisesvn.net/. En crossplatform is er ook rapidsvn: http://www.rapidsvn.org/ als grafische schil om subversion. Command-line werkt overigens handig.

 

Let op: nooit spaties of komma's in namen van mappen of bestanden gebruiken! Bestanden moeten in platte tekst  (Unicode UTF-8) geschreven zijn. UTF-8 is goed uitwisselbaar tussen verschillende besturingssystemen. Gebruik bijvoorbeeld de vi-editor op Linux of Mac, of TextEdit op Mac-OSX (“Save As” met “Plain Text Encoding setting: Unicode (UTF-8)”) . Ook Windows Notepad is bruikbaar. Notepad gebruikt echter standaard ANSI in plaats van UTF-8, het is dus nodig om expliciet te kiezen voor “Save As” met “Plain Text Encoding setting: Unicode (UTF-8)”.

 

Als je wilt kunnen inloggen op de node moet je je public ssh-key aan het configuratie-bestand

("global-keys" file) toevoegen. Als je toegang hebt tot svn (met vrijwilligersnaam/ password) kun je dat zelf doen: http://svn.wirelessleiden.nl/svn/node-config/genesis/nodes/global_keys.

Gebruik ssh-keygen ( https://en.wikipedia.org/wiki/Ssh-keygen , voor Mac gebruikers https://www.drupal.org/node/1070130 ). Bij Windows gebruik je 'putty' voor ssh, daarmee kun je ook een ssh-key aanmaken (https://my.bluehost.com/cgi/help/putty ).

1.1 Database en Foto-album

Maak een lokale svn map aan en check de svn-directory met de node configuratiedatabase  uit (http://svn.wirelessleiden.nl/svn/node-config/genesis).

 

Bedenk een korte naam voor de nieuwe node, bijvoorbeeld gebaseerd op de locatie of de sponsor. Nodes in de gemeente Zoeterwoude krijgen een naam die begint met ZTW, in de gemeente Teylingen met TEY, in Katwijk met KW.

 

Maak in SVN twee mappen aan voor de documentatie van de nieuwe node (hiervoor hebt u een vrijwilligersnaam en password nodig):

 

 

Maak een nieuw foto-album aan op de website:

      http://www.wirelessleiden.nl/album/<Nodenaam>

en hier binnen twee 'sub-albums':

(ook hiervoor hebt u een vrijwilligersnaam en password nodig)

 

Documenten in platte tekst of open document format, geen Word.

1.2 Documentatie

De volgende documenten dienen gemaakt te worden als onderdeel van de algemene voorbereiding.

 

De getekende gebruiksovereenkomst wordt gearchiveerd door de secretaris van Wireless Leiden.

 

1.3 Voorwaarden voor de start:

 

Er kan veilig gewerkt worden (check ook het weerbericht).

 

Er is toestemming van de locatiebeheerder.

1.4 Gebruikersovereenkomst

Aan de standaard-gebruikersovereenkomst wordt een beschrijving van de specifieke installatie toegevoegd. Hierin staat het volgende

 

Deze beschrijving kan veelal pas na de locatie-verkenning worden gemaakt.

 

2. Voorbereiding locatie-verkenning

2.1 Huiswerk maken

Het plannen van interlinks en lokale dekkingsgebied kan het beste visueel gebeuren. Daarvoor is het handig vooraf de situatie te bekijken op Google-earth (inclusief Streetview) en de Wireless Leiden Nodeplanner (http://maps.wirelessleiden.nl/nodeplanner/).

 

Voor het meten van op de locatie al aanwezige WiFi-signalen kan desgewenst een laptop met de volgende software gebruikt worden

Test (thuis) de werking van de software alvorens de locatie-verkenning te starten. Mede omdat kismet meer informatie geeft en netstumbler niet langer wordt onderhouden heeft kismet de voorkeur. Gebruik niet het Ubuntu kismet package, maar download het tar-bestand. Er zijn voor kismet handige scripts beschikbaar in svn/code/AutoStumbler en svn/code/AutoStumblerUbuntu.

 

Het is ook mogelijk om vooraf metingen te doen met de 'site survey' tool die ingebouwd is in een nanostation. De nanostation wordt dan verbonden met een laptop; er moet dan elektriciteit (230V met voedingsadapter of een 12V-accu) aanwezig zijn. Hiermee kan ook een lokaal radiospectrum worden opgenomen (AirView) als veel storing van andere bronnen verwacht wordt.

2.2 Benodigd materiaal

Het volgende materiaal is nodig voor de locatie-verkenning:

 

 

2.3 Vooroverleg met beheerder

De beheerder van het pand of een ander persoon die bekend is met de locatie (en het dak), dient ingestemd te hebben om de locatie-verkenning te begeleiden.

 

Bespreek de veiligheidsaspecten zowel van de locatie-verkenning als de voorgenomen bouw.

 

Bespreek eventuele speciale wensen en vereisten, zoals esthetische aspecten (zoals camouflage van nanostations bijv. door mat-zwart spuiten).

3. Uitvoering locatie-verkenning

3.1 Veiligheid

In verband met veiligheid dient aan de volgende punten aandacht besteed te worden.

 

 

3.2 Waar kijken we naar

De volgende waarnemingen worden gedaan als onderdeel van de locatie-verkenning. Maak foto's van alle relevante onderdelen.

 

3.3 De plaatsing van de nodekast en antenne-opstelling

De nodekast kan buiten of binnen worden geplaatst. Buiten plaatsen is vaak simpeler, maar bijvoorbeeld vanwege de toegankelijkheid van het dak kan toch gekozen worden voor een binnen-opstelling.

 

 

Bij de antenne-opstelling bepalen we de plaats van

 

 
 

 Voorbeeld van een opstelling met 4x30x30 cm tegelvoet

4. Vastleggen locatie-verkenning

4.1 Opslag van bestanden en foto's

Controleer dat foto's rechtop staan (staand of liggend formaat) en of de volgorde logisch is.

4.2 Configuratie "wleiden.yaml"

De volgende gegevens dienen in de configuratiedatase “Genesis” ingevoerd te worden in een node-specifiek wleiden.yaml configuratiebestand.

 

Let op het gebruik van spaties in dit bestand! Géén tabs gebruiken en denk ook aan spaties aan het begin van de regel.

 

Maak het volgende bestand aan (handig is om het bestand van een bestaande node te gebruiken als voorbeeld):

/node-config/genesis/nodes/<Node-naam>/wleiden.yaml

 

Vul het wleiden.yaml bestand in op basis van de template in bijlage D (nog niet alle gegevens hoeven al in dit stadium ingevuld te worden):

4.3 Het bouwvoorstel

5. Voorbereiding Nodebouw

5.1 Bouwplan, Veiligheidsplan

Maak een plan met de activiteiten die uitgevoerd dienen te worden om de node te assembleren.

 

Dit plan dient het volgende te bevatten

Deel alle onderdelen op in losse activiteiten en plan deze op een efficiënte wijze.

5.2 Gedetailleerde node-configuratie (instellingen)

Vul het wleiden.yaml bestand /node-config/genesis/nodes/<Node-naam>/wleiden.yaml aan op basis van de template in bijlage D.

N.B. Voor de python-scripts heb je een pc met python en de python-yaml en python-jinja2 modules nodig. Mac-gebruikers zie hoofdstuk 9.

N.N.B. Voor het yaml-bestand moet ASCII-UTF-8 code gebruikt worden ('plain text'). Gebruik daarom een plain text editor zoals vi of vim of kies bij 'save as' voor utf-8.

 

5.3 CompactFlash kaartje met software configuratie

Het maken van een compactflash-kaartje met de nodesoftware en -configuratie valt buiten het bestek van dit kookboek. De bouw van een nodefabriek en het maken van een cf-kaartje wordt beschreven op http://www.wirelessleiden.nl/projects/nodefactory. Het is niet nodig om een 'nodefabriek' te bouwen. Je kunt ook (sneller, simpeler) uitgaan van een cf-kaartje met standaard-image en die voor de specifieke locatie configureren met behulp van het /tools/wl-config script dat in de softwareconfiguratie van de node aanwezig is. De procedure is dan als volgt:

5.4 Nodekast (Hardware)

Een standaard nodekast is opgebouwd uit de volgende onderdelen

Fig. Let op aansluiting pigtail op de juiste connector

 

De 18V/90W-voeding wordt buiten de nodekast geplaatst in de buurt van de 230V contactdoos. De optionele switch in de nodekast heeft een DC/DC-converter die op de voedingsspanning van de switch is ingesteld. Let op: ook een APU-bordje moet aangesloten worden via een  DC/DC-converter (12V uitgangsspanning)!

 

De nodekast heeft ophang-ogen voor bevestiging tegen een muur of voor  montagebeugels indien de kast tegen een pijp (mast) bevestigd gaat worden.

5.5 Nanostations

Verzamel de benodigde nanostations (M5 en eventueel M2 of M2-loco) en configureer deze op basis van het wleiden.yaml bestand.

 

(N.B. Er is een beta-versie script beschikbaar waarmee een M5-configuratiebestand gemaakt kan worden op basis van de wleiden.yaml file. Gebruik door in de genesis/nodes directory typen:

../tools/gformat.py test <nodenaam> <interface>-ns5m  > <configuratiebestandsnaam> ,

dus bijvoorbeeld:

../tools/gformat.py test Vosko1 vr1-ns5m >~/configuratiebestand.txt)

 

Testen van de configuratie

Sluit de nanostations tijdelijk aan op de nodekast en test de kabeltjes en configuratie van de ethernet-poorten (pingtest). Hiervoor is het handig om een pc of notebook met behulp van een seriële kabel op het bordje aan te sluiten (zie 5.3) en in te loggen op de node. Test ook of je contact kunt maken met het accesspoint.

5.6 Mast-opstelling

Voor muurbevestiging van een nodekast en/of antennemast:

5.7 Bouworganisatie

Voor de nodebouw dient het volgende georganiseerd te worden door de nodebouw-projectleider.

 

 

6. Uitvoering nodebouw

 

6.1 Veiligheid

Alle vrijwilligers die participeren in een nodebouw dienen het veiligheidsplan zoals opgesteld onder “1.2 Documentatie” gelezen en ondertekend te hebben. Bespreek bijzondere situaties voor het begin van de werkzaamheden (taak projectleider). Hou elkaar tijdens de bouw in de gaten en attendeer elkaar op eventueel onveilig gedrag of onveilige situaties.

 

Vooraf aanmelden en bij vertrek weer afmelden bij de gebouwbeheerder of receptie. Vertel wat je gaat doen en hoe lang het waarschijnlijk gaat duren. Laat een 06-nummer achter.

6.2 Werkzaamheden

Enkele tips

Foto’s

 

De complete installatie en onderdelen fotograferen, ook het 'inwendige' van een nodekast, zodat bijvoorbeeld later te zien is hoe kaartje en kabels zijn aangesloten en wat de richtingen van de interlinks zijn.

Maak ook foto's van vrijwilligers aan het werk.

 

Testen op locatie

7. Afronding en vastleggen nodedocumentatie

 

Het volgende dient gedocumenteerd te worden betreffende de nodebouw:

 

 

  

Aanpassingen software en configuratie:

 

8. Woordenboek

 

Accesspoint

Toegangspunt voor gebruikers, dit kan een (omni-) antenne zijn die met een antennekabel en pigtail wordt aangesloten op het mini-pci kaartje van het alixbordje of een nanostation. Een standaard-accesspoint draait op 2,4 Ghz 802.11g, kanaal 1, 6 of 11.

 

PoE

Power Over Ethernet. In een Cat5, Cat5e of Cat6 (100Mbps) ethernet kabel bevinden zich 4 paren (=8) draden. Waarvan 2 paren (=4) draden gebruikt worden. De Power-over-Ethernet techniek gebruikt de overige 2 paren om elektriciteit (laagspanning) over te transporteren, blauw/blauw-wit is + en bruin/bruin-wit is -. De “nanostations” kunnen veilig van deze techniek gebruik maken.

 

Omni

Dit is de antenne in een standaard node-configuratie die als toegangspunt functioneert om de gebruikers in het gebied om de node van netwerkfunctionaliteit te voorzien.

 

Interlink

Verbinding tussen nodes, dit zijn de antennekastjes (“nanostations”, standaard is: minimaal drie) die de node opnemen in het Wireless Leiden netwerk. De Interlinks zorgen voor de communicatie met de andere nodes in het netwerk en maken beheer en monitoring mogelijk.

 

Bouwplan

Het plan dat omschrijft hoe de node gebouwd dient te worden.

 

Gebruiksovereenkomst

Het contract dat -indien gewenst- opgesteld wordt met de eigenaar of beheerder van het pand waar de node komt te staan.

 

Pigtail

Een pigtail is een kort, dun verloopkabeltje van de connector van de miniPCI-kaart naar een N-connector.

 

Veiligheidsplan

Het plan waarin de risico's en veiligheidsmaatregelingen omschreven worden.

 

Locatie-verkenning

Het verkennend onderzoek op de locatie waar de node komt te staan.

 

Genesis

De database met o.a. de gegevens van de nodes (“wleiden.yaml” bestanden) in svn-map

.../node-config/genesis/nodes/ . De database is ook beschikbaar op internet:

http://svn.wirelessleiden.nl/svn/node-config/genesis/

 

 

 

 

9. Tips en trucs

Ethernet-stekkertjes

Kleuren UTP ethernet volgorde (TIA/EIA–568-A standaard)

Houd het RJ45 stekkertje zo voor je:

    1     wit-oranje

    2     oranje

    3     wit-groen

    4     blauw

    5     wit-blauw

    6     groen

    7     wit-bruin

    8     bruin

 

Deze stekker heeft de TIA/EIA-568-A aansluiting. Dit is gemakkelijke te zien aan de tweede pin (= oranje), of de zesde pin (= groen).

Het krimpen:

Het testen

   * Test de kabel met een kabeltester.

 

NB. de PoE draden:

   + pen 4 en 5 (blauw en witblauw) ;   -  pen 7 en 8 (wit-bruin en bruin)

Er worden dus twee x twee draden gebruikt om spanningsverlies te minimaliseren.

 

N connector voor antennekabel

Zie voor het solderen van N-connectoren het youtube instructiefilmpje:

http://www.youtube.com/watch?v=LMlG3PJFelM

 

Niet solderen op een dak of buiten (te koud)

 

 

Toegang via de seriële poort op het node-moederbordje

 

Sluit een laptop aan met een seriële kabel (null-modem); indien nodig een usb-serieel adapter gebruiken.

 

Software: terminal emulatie programma, zoals minicom of cu met de volgende seriële poort settings:

   * 9600 Baud

   * 8 Bits

   * 1 Stopbit

   * Parity None (N)

   

 

Windbelasting

De ontwerp-windbelasting van een installatie is afhankelijk van de hoogte en de omgeving. Raadpleeg Tabel 1.A uit NEN 6702 – “Door wind veroorzaakte extreme waarde van de stuwdruk” , beschikbaar in svn: http://svn.wirelessleiden.nl/svn/projects/nodebouwdocumentatie/tabel_windbelasting-nen6702.pdf

 

Voorbeeldberekening (node StationSassenheim):

 

In gebied II en een hoogte van 6 meter geldt volgens de tabel een waarde van 0,73 kN/m2 in onbebouwd gebied. We hebben een mast van 0,042 m diameter, 4 meter hoog, dus 0,168 m2 plus een stel nanostations, zeg 0,03 m2. Totaal dwarsoppervlak 0,2 m2.

De extreme stuwdruk is dus 146 N (voor wie in kilo's denkt: 15 kgf). Moment (gemiddeld 2 meter hoog) is 292 Nm.

 

De 4x30x30 tegelvoet heeft een afmeting van 0,30 meter (dwars) tot 0,42 m

(diagonaal).  Gewicht van de mast plus tegels moet in het meest ongunstige geval 292/(9.8*0.3)= 99 kg zijn. Uitgaande van de 0.42 m dwarsafmeting zou dat 70 kg zijn.

De voet-plus-mast weegt ongeveer 10 kg. Vier tegels 30x30x5cm wegen 40 kg. Acht tegels is misschien wat krap, maar met 12 tegels (120 kg, drie boven elkaar) zit je aan de veilige kant. Je kunt ook 4 tegels 30x30cm nemen en daarop 4 tegels 50x50cm.

 

Installeren python op Mac

 

Alles achter het $ is een opdracht welke op de command line moet worden uitgevoerd.

 

## Gebruik van de wirelessleiden tool ./tools/getrange.py subnet 24 1

## OS X 10.9 Mavericks

 

##  Voorwaarde is dat Xcode is geïnstalleerd. Deze kan gesintalleerd worden via de App Store.

##   https://itunes.apple.com/us/app/xcode/id497799835

##  Installeer ook MacPorts via de website : http://www.macports.org/install.php

## Voer vervolgens onderstaande commando's uit op de commandline.

$ sudo port -v selfupdate

 

# Controleren of Python misschien al is geinstalleerd

$ python -V

Python 2.7.6

 

# Als Python nog niet is geinstalleerd dan zal dat eerst moeten gebeuren.

$ sudo port install python27

 

# Uitvoeren van het Python programma om de eerst vrije subnet te zoeken.

$:~/Subversion/wleiden/node-config/genesis>./tools/getrange.py subnet 24 1

 

# Bij de Foutmelding : ImportError: No module named yaml

$ sudo pip install pyyaml

 

# Bij de Foutmelding : ImportError: No module named pyproj

$ sudo port -v selfupdate

$ sudo port install py-pyproj

$ sudo port select --set python python27

 

# Bij de Foutmelding : ImportError: No module named jinja2

$ sudo port install py-jinja2

 

# Hierna werkte bij mij de wirelessleiden tool getrange.py

$:~/Subversion/wleiden/node-config/genesis>./tools/getrange.py subnet 24 1

172.17.138.0/24: 172.17.138.1 en 172.17.138.2 en 172.17.138.3 ... 172.17.138.252 en 172.17.138.253 en 172.17.138.254

 

 

Bijlage A: Veiligheidsplan

 

Stichting Wireless Leiden

 

Veiligheids- en Gezondheidsplan (V&G-plan)

   [_] Voor de sitesurvey van een node.

   [_] Voor de bouw van een node in een draadloos netwerk.

 

 

Dit V&G-plan vormt de eerste versie van het (conform

artikel 5 van het Bouwprocesbesluit

Arbeidsomstandighedenwet vereiste) Veiligheids- en

Gezondheidsplan (V&G-plan).

Een afdruk van dit plan moet bij de bouw aanwezig zijn,

geparafeerd door alle vrijwilligers die meebouwen.

 

 

 

1 - OMSCHRIJVING VAN HET WERK

-----------------------------------------------------------

Behorende bij Node: ................................

Adres bouwlocatie : ................................

Datum survey      : ................................

Datum bouw        : ................................

Geschatte hoogte waarop gewerkt gaat worden: ....... m

 

Uit te voeren werkzaamheden tijdens de survey:

-  Het visiueel beoordelen van de mogelijkheden voor verbindingen met andere nodes en het verzorgen van de gewenste dekking in de omgeving van de node.

- Evenuteel: het meten van signalen van aanwezige node's in de omgeving met behulp van een laptop en een antennekastje (nanostation).

- Een voorlopig plan maken voor de te bouwen installatie, rekening

 houdend met de eventuele risico's die het later installeren

 van apparatuur op bepaalde plaatsen met zich meebrengt.

 

Uit te voeren werkzaamheden tijdens de bouw:

- Plaatsen van de antenne's, antennekastjes (nanostations) en de antennemast met mastvoet en betontegels op daken.

- Installeren van een embedded-pc met power-over-ethernet injector,

 de nodemachine.

- Aanbrengen van de antenne- en netwerkkabels over het dak en langs muren.

- Aansluiten van de laagspanningsvoeding.

 

 

2 - OVERZICHT BETROKKEN PARTIJEN

-----------------------------------------------------------

Bij (de bouw van -) een nodeinstallatie zijn er de volgende

partijen betrokken:

  - De sponsor van de node.

  - De gebouweigenaar, veelal vertegenwoordigd door de gebouwbeheerder.

  - De projectleider. Dit kunnen er eventueel twee zijn: een voor de

    ontwerpfase en een voor de uitvoering.

  - De bouwers van de installatie. Dit dienen vrijwilligers te zijn,

    die ook daadwerkelijk een vrijwilligersverklaring hebben ondertekend

 

Gegevens van deze node:

  - Sponsor: .........................................

  - Beheerder, naam: ............................

               Tel : ............................

  - Projectleider(s): Zie punten 3 en 4.

  - Medebouwers

    Naam                                        Paraaf

    ..................................          ........

    ..................................          ........

    ..................................          ........

    ..................................          ........

    ..................................          ........

    ..................................          ........

 

 

3 - COÖRDINATIE VOOR DE ONTWERPFASE

-----------------------------------------------------------

Verantwoordelijk voor de coördinatie op gebied van

veiligheid en gezondheid (V&G-coördinatie), zoals bedoeld

in artikel 6 van het Bouwprocesbesluit Arbeidsomstandig-

hedenwet (projectleider ontwerpfase):

  Naam    : ..................

  Adres   : ..................

  Postcode: ..................

  Plaats  : ..................

  Telefoon: ..................

 

 

4 - COÖRDINATIE VOOR DE UITVOERING

-----------------------------------------------------------

Verantwoordelijk voor de coördinatie op gebied van

veiligheid en gezondheid (V&G-coördinatie), zoals bedoeld

in artikel 12 van het Bouwprocesbesluit Arbeidsomstandig-

hedenwet (projectleider uitvoeringfase):

  Naam    : ..................

  Adres   : ..................

  Postcode: ..................

  Plaats  : ..................

  Telefoon: ..................

 

 

5 - ALGEMENE VEILIGHEIDSMAATREGELEN

-----------------------------------------------------------

De aard van het werk (op daken, dus op hoogte) brengt een aantal

algemene veiligheidsmaatregelen met zich mee.

  - Let vooral bij de sitesurvey op veiligheidsrisico's,

    te nemen maatregelen en mee te nemen veiligheidshulpmiddelen. Begin niet

    aan een klus als het niet veilig kan. Geef deze risico's aan op dit

    plan ten behoeve van de bouw.

  - Bespreek dit plan en de mogelijke veiligheidsrisico's voorafgaand

    aan de bouw van de node met de bouwploeg.

    De bouwploeg parafeert het veiligheidsplan voor gezien.

  - Niet installeren bij regen, (vries-)kou of sterke wind.

  - Alleen bij daglicht werken, rekening houden met uitloop

    van de werkzaamheden.

  - Wees bedacht op een mogelijke weersomslag.

  - Draag geschikte kleding en schoenen. Houd er ook rekening

    mee dat het op grotere hoogte veel kouder/winderiger is.

    Neem voldoende warme kleding mee. Wijs elkaar hierop.

  - Deugdelijk gereedschap, verlengsnoeren e.d. gebruiken.

    Geschikte kleding / schoenen / veiligheidsbril

  - Als iemand een bepaald soort gereedschap voor de eerste keer

    gebruikt, en dus onvoldoende van de specifieke risico's

    op de hoogte is, dan moet hij of zij daar eerst uitleg over krijgen.

  - Zorg dat er een andere vrijwilliger in de buurt is, als iemand met

    gevaarlijk gereedschap moet werken, zodat hulp snel ter plaatse is.

  - Controleer gereedschap vooraf of het nog in orde is. Zorg dat het

    gerepareerd is voordat het opnieuw ingezet wordt.

  - Zorg dat er een ehbo-doos met minimaal pleisters, jodium

    en verband aanwezig is. Laat iedereen zien waar deze staat.

  - Inventariseer de eventuele gezondheidsklachten of andere

    lichamelijkebeperkingen van vrijwilligers. Kijk ook naar ervaring en

    leeftijd. Houd hier rekening mee bij het verdelen van de werkzaamheden.

  - Vermoeidheid betekent meer kans op ongelukken. Neem dus voldoende

    pauzes. Zorg voor eten en drinken bij een bouwdag.

  - Buiten verven.

  - Gebruik goedgekeurde ladders. Enkele vrijwilligers hebben een

    goedgekeurde ladder, die door vrijwilligers voor de nodebouw

    gebruikt mogen worden. Dit zijn:

    - Peter Poeliejoe, Atjehstraat 2 Leiden

    - Huub Schuurmans, Rapenburg 62 Leiden

    Controleer de ladder voor ieder gebruik.

  - Calamiteiten melden op de nodebouwlijst.

 

6 - INVENTARISATIE VAN (BIJZONDERE) RISICOS

-----------------------------------------------------------

Hieronder staan de mogelijke risico's vermeld. Niet elk risico

is voor elk nodebouwproject van toepassing. De in dit project van

toepassing zijnde risico's kunnen hieronder aangevinkt worden.

 

[_] Activiteit : voedingsadapter aansluiten

    ARBO-risico: Electrocutie

    Suggesties :

      - Alleen met laagspanningsleidingen naar het dak/de buitenruimte.

      - Alleen bestaande contactdozen gebruiken, indien nodig contactdozen

        met aansluitsnoer gebruiken.

      - Geisoleerd gereedschap gebruiken.

 

[_] Activiteit: Werken in schakelruimtes

    ARBO-risico: Electrocutie

    Suggesties:

      - Zo weinig mogelijk in deze ruimten komen.

      - Aanwijzingen beheerder opvolgen.

      - Geisoleerd gereedschap gebruiken.

 

[_] Activiteit: Gaten boren

    ARBO-risico: Stof in ogen, inademen, beknelling door vastlopen

      boormachine, gehoorbeschadiging.

    Suggesties:

      - Veiligheidsbril gebruiken.

      - Stofkapje gebruiken.

      - Handschoenen gebruiken.

      - Gehoorbescherming dragen.

 

[_] Activiteit: Werken op hoogte

    ARBO-risico: Vallen, uitglijden, houvast verliezen

    Suggesties:

      - Mensen minstens 2 meter van de rand weg houden.

      - Geen materiaal binnen deze afstand opslaan.

      - Werkplek afzetten.

      - Klimmaterieel gebruiken( 'harnasgordel'), borglijnen.

      - Stevige schoenen met profiel dragen, "anti-slip" zool.

      - Kabels opruimen, die niet direct nodig zijn.

      - Antennekabels vastmaken.

      - Materiaal/materieel na gebruik opruimen.

 

[_] Activiteit: Werken met ladders

    ARBO-risico: Van ladder vallen, ladder wegglijden, ladder bezwijken

    Suggesties:

      - Gebruik alleen ladders van aluminium of ongeverfd hout.

      - Plaats ladder op vlakke ondergrond of gebruik een onderplaat.

      - Controleer of object waar ladder tegen geplaatst gewordt de last kan

        dragen. Bij houten constructies let op houtrot.

      - Plaats ladder onder hellingshoek van ongeveer 75 graden, dat komt

        erop neer dat je een sport op schouderhoogte vast kunt pakken met

        gestrekte armen.

      - Pak de sporten vast, niet de bomen, bij het klimmen.

      - Ladder moet ongeveer 1 meter boven de dakrand uitsteken.

      - Hou altijd een hand vrij om jezelf vast te houden.

      - Materiaal bij voorkeur naar boven hijsen ipv dragen op de ladder.

 

[ ] Activiteit: Telescoopladder inklappen

    ARBO-risico: Beknelling, ladder wegglijden

    Suggesties:

      - Inklappen dmv van duim en wijsvinger geplaatst op de zwarte

        ring aan weerzijden van de sport van de ladder.

      - Voet plaatsen op onderste sport van de ladder bij inklappen en

        uitklappen.

 

 

[_] Activiteit: Zware Voorwerpen tillen cq verzetten

    ARBO-risico: Verwondingen aan gewrichten, Beknelling

    Suggesties:

      - Til zware voorwerpen op de voorgeschreven methode

      - Kijk vooraf waar het opject geplaatst gaat worden en zorg dat

        het daar stevig en veilig komt te staan.

      - Kijk of je op je route obstakels tegen kunt komen die je

        je evenwicht kunnen doen verliezen.

      - Wissel werkzaamheden af zodat je niet te zwaar belast wordt.

      - Gebruik voor het op het dak krijgen van een betontegel een draagzak,

        die via de ladder opgehesen kan worden.

 

[_] Activiteit: Schilderen

    ARBO-risico: Damp van oplosmiddelen inademen.

    Suggesties: Altijd buiten schilderen om elk risico te vermijden.

   

[_] Activiteit: Werken in de nabijheid van GSM en UMTS antenne's.

    ARBO-risico: Teveel straling

    Vooral UMTS antenne's zenden nogal wat straling uit. Omdat ze zo hoog

    geplaatst zijn, dat normalerwijze niemand daarbij in de buurt komt,

    hoeft dit geen probleem te zijn. Bij het werk in de buurt wordt dit

    echter anders. Er is sprake van een veiligheidszone van 3,40 meter. Op

    kortere afstand passeren mag, zolang dit niet langer duurt dan zestig

    seconden.

    Zodra iemand zich onwel gaat voelen geldt echter: direct dak verlaten!  

   

 

7 - ALARMNUMMERS, TELEFOONNUMMERS HULPDIENSTEN

-----------------------------------------------------------

  Alarmnummer: 112

  Ambulance:   071-5233233

  Brandweer:   071-5212121

  Politie:     0900-8844

 

 

Stichting Wireless Leiden, 24-03-2013

 

===========================================

Bijlage B: Materiaallijst

 

===========================================

 

Zorg er voor dat de volgende materialen beschikbaar zijn voor de constructie en installatie van de node. Afhankelijk van de node en zijn locatie is het mogelijk dat niet elk hieronder genoemd materiaal nodig is.

 

Nodekast met CF-kaartje (geconfigureerd), usb-lan adapters, minipci-wireless kaartje met pigtail

                                   

 

Elektriciteit

Voedingsadapter 18V, 90W                

PoE-injector (indien nodig)

3-verdeeldoos 230V met snoer

 

Antennes en radiokastjes:

Omni met N-kabel of BulletM2              

Directioneel: NanostationM2

Interlinks: NanstationM5

 

Bevestiging:                

Muursteun

Antennemast, eventueel klapmast

Tegelvoet met betontegels

Muurpluggen M6

rubber tegels

Mastje (minimaal 2m)

Beugels

 

Bakstenen (vastzetten van kabels op het dak, aantal 2,5 per meter)

Pvc-buizen (grijs, slagvast)

Tie-wraps, uv-bestendig

Vulkaniserende tape, aluminium tape (connectoren)

Vaseline  (schroeven en moeren)

Tectylspray (metalen bevestigingen)

Klikzadels

Schroeven (bakstenen en kabelbeugeltjes)

Pluggen (bakstenen)

Afdichtkit (gaten in de muur, siliconenkit)

                                                     

Kabels:

Coax kabel voor antenne (omni), voorzien van N-connectoren

UTP kabel (shielded enUV- en weerbestendig voor buiten)

 

Connectoren:          

RJ45 stekkertjes, shielded

Bijlage C: Gereedschap

 

Het volgende gereedschap is nodig voor de opbouw en installatie van de node:

 

kruiskop schroevendraaiers (twee maten)

platte schroevendraaier (klein voor openmaken kast)

zijkniptangetje (scherp, voor utp)

zijkniptang (stevig voor tie wraps e.d.)

krimptang voor utp RJ-45

kabeltester, met batterijen

platte tang of combinatietang

waterpomptang

spanningzoekertje / multimeter

steeksleutel 10/11 en 13,  steek- of ringsleutel voor mastvoet (M10)

klein ijzerzaagje

kleine bahco verstelbare sleutel

rolmaat

labeltang

accu-schroefboormachine, evtl met reserve accu of snellader, verzameling bitjes

speedboor 12 mm, 14 mm

verzameling boortjes

steenboortje 6 mm, muurpluggen 6 mm

zakmes of stanleymes

staalborsteltje

kwastje

zaklantaarn of koplampje

 

verrekijker

camera

pen en papier

 

roestwerende verf

vaseline

spuitbus tectyl-16

zelfvulcaniserende tape

aluminium plakband

isolatietape zwart en rood

geplastificeerd binddraad

tiewraps 30 cm

tiewraps klein

tiewraps uv-bestendig

slangenklemmen groot (>70 mm), roestvrij, slangenklemmen klein (50 mm)

wartels voor utp-kastdoorvoer

rj45 stekkers, shielded

18V-aansluitsnoertje met plug

kabelzadels, klemmen

doosje sluitringetjes

schroeven (3,5x20),  schroeven (4,0x50)

afsluitdopje antenne N-connector

reserve PoE injector

reserve usb-lan adapter

reserve bullet2

reserve nanostation5

ubiquity poe voeding/injector

twee patchkabels, een lange patchkabel

utp-koppelstuk

korte antennekabel (2-3m) met N-connectoren

antenne N-koppelstuk

Bijlage D: wleiden.yaml (voorbeeld Leeuwenhorst)

 

# Genesis config yaml style

# vim:ts=2:et:sw=2:ai

#

board     : "ALIX2"

comment   : "None"

latitude  : "52.251099"

location  : "Leeuwenhorst, Langelaan 3, 2211 XT, Noordwijkerhout"

longitude : "4.471978"

masterip  : "172.17.76.1"

monitoring_group: "noordwijkerhout"

nodename  : "Leeuwenhorst"

nodetype  : "Hybrid"

portal_sponsor: "Kop en Schotels"

portal_url: "http://www.kopenschotels.com/nl/home.html"

rdnap_x   : 92503

rdnap_y   : 474067

release   : "9.0-RELEASE"

service_accesspoint: True

service_concentrator: False

service_incoming_rdr: False

service_proxy_ileiden: False

service_proxy_normal: False

status    : "up"

 

iface_ue0:

  comment    : "Accesspoint 1 noordzijde kabel 8"

  ip         : "172.17.76.1/24"

  sdesc      : "2aps"

  mode       : "ap"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "6"

  ssid       : "WiFi-Noordwijkerhout-1"

  dhcp       : "10-250"

  compass    : "n"

  ns_ip      : "172.17.76.2/24"

  ns_mac     : "00:27:22:e2:52:6d"

  bridge_type: "NanoStationM2"

  status     : "up"

 

iface_ue1:

  comment    : "Accesspoint 2 zuidzijde kabel 4"

  ip         : "172.17.80.1/24"

  sdesc      : "2aps"

  mode       : "ap"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "11"

  ssid       : "WiFi-Noordwijkerhout-2"

  dhcp       : "10-250"

  compass    : "z"

  ns_ip      : "172.17.80.2/24"

  ns_mac     : "00:27:22:e2:52:36"

  bridge_type: "NanoStationM2"

  status     : "up"

 

iface_vr0:

  comment    : "Link naar zuid kabel 2"

  ip         : "172.16.6.137/29"

  sdesc      : "2zuid"

  mode       : "ap-wds"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "140"

  ssid       : "il-z.leeuwenhorst.wleiden.net"

  dhcp       : False

  compass    : "160"

  ns_ip      : "172.16.6.138/29"

  ns_mac     : "dc:9f:db:2e:b7:a8"

  bridge_type: "NanoBridgeM5"

  status     : "up"

 

iface_vr1:

  comment    : "Link naar zuidoost kabel 1 via switch"

  ip         : "172.16.6.193/29"

  sdesc      : "2zo"

  mode       : "ap-wds"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "44"

  ssid       : "il-nw.graficall.wleiden.net"

  dhcp       : False

  compass    : "120"

  ns_ip      : "172.16.6.194/29"

  ns_mac     : "dc:9f:db:2e:b2:c8"

  bridge_type: "NanoBridgeM5"

  status     : "up"

 

iface_vr1_alias0:

  comment    : "Link naar noordoost kabel 8 via switch"

  ip         : "172.16.6.225/29"

  sdesc      : "2zw"

  mode       : "ap-wds"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "60"

  ssid       : "il-no.leeuwenhorst.wleiden.net"

  dhcp       : False

  compass    : "60"

  ns_ip      : "172.16.6.226/29"

  ns_mac     : "dc:9f:db:2e:b3:17"

  bridge_type: "NanoBridgeM5"

  status     : "down"

 

iface_vr2:

  comment    : "Link naar noord kabel 3 via switch nu richting zw!"

  ip         : "172.16.6.185/29"

  sdesc      : "2zw"

  mode       : "ap-wds"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "108"

  ssid       : "il-zw.leeuwenhorst.wleiden.net"

  dhcp       : False

  compass    : "zw"

  ns_ip      : "172.16.6.186/29"

  ns_mac     : "dc:9f:db:2a:28:9a"

  bridge_type: "NanoStationM5"

  status     : "up"

 

iface_vr2_alias0:

  comment    : "Link naar noordwest kabel 7 via switch"

  ip         : "172.16.7.49/29"

  sdesc      : "2nw"

  mode       : "ap-wds"

  type       : "eth"

  extra_type : "eth2wifibridge"

  channel    : "108"

  ssid       : "il-nw.leeuwenhorst.wleiden.net"

  dhcp       : False

  compass    : "nw"

  ns_ip      : "172.16.7.50/29"

  ns_mac     : "dc:9f:db:2a:27:dd"

  bridge_type: "NanostationM5"

  status     : "up"

 

 

Bijlage E. Configuratieschermen NanoBeam voorbeeld

 

Fig.E.1. Voorbeeld invulscherm 'System' tab.

 

 

Fig.E.2. Voorbeeld invulscherm 'Services' tab.

 

 

 

Fig.E.3. Voorbeeld invulscherm 'Advanced' tab.

 

 

Fig.E.4. Voorbeeld invulscherm 'Network' tab.

 

 

Fig.E.5. Voorbeeld invulscherm 'Wireless' tab.

 

 

Fig.E.6. Voorbeeld invulscherm 'airMax' tab.

 

 

Fig.E.7. Voorbeeld invulscherm 'Main' tab.

Bijlage F . Aansluiten op bliksembeveiliging

(informatie van RVB BLIKSEMBEVEILIGING, Boekweitstraat 70, 2153 GL Nieuw-Vennep. Telefoon: 0252-621515)



Alles wat meer dan 30 cm boven het dak uit steekt en niet onder de 45 graden 'paraplu' van het bovenste punt van een bliksemafleider of geaarde constructie valt, moet op de bliksembeveiligingsinstallatie worden aangesloten, als die er is.

De draden (staven) moeten een doorsnede hebben van 50 mm2, ofwel een doorsnede van 8 mm hebben. Je kunt dergelijk draad (staaf) op een rol kopen, maar voordat je het voor bliksemafleiders gaat gebruiken moet het "gestrekt" worden, met daarvoor geschikte apparatuur.

Alle hoeken in de draad moeten recht zijn. En de draad moet netjes over "voetjes" geleid worden.

Bij een antennemast hoef je de mast niet op het hoogste punt te verbinden met de bliksemafleider, maar het mag op een willekeurig punt. Als alle hoeken die je maakt maar recht zijn. Dus niet rechtstreeks door de lucht naar een geschikt punt op de mast.

Alle koperdraden (staven) moeten, waar ze met elkaar verbonden worden, goed geschuurd worden(stukje schuurpapier meenemen).

De draad (staaf) moet van recht (gestrekt) koper (Cu) zijn, maar de verbindingsstukken mogen ook van staal zijn.